Trg Žitna pijaca je već krajem XVIII veka bila formirana urbana celina, trougaone osnove, sa prilazima pristaništu, centru varoši i naselju. Naziv trga potiče od trgovine žitom koja se od druge polovine XVIII veka ovde intenzivno odvijala. Oko pijace su podizane prizemne, jednospratne zgrade višestruke namene - za zanatstvo, trgovinu, skladištenje robe. Karakteristični su ”nirnberški” zabati i visoki, strmi krovovi, nastali pod uticajem doseljenih porodica iz Hesena koje su gradile kuće u stilu nemačke renesanse i baroka.
Intenzivan život u ovoj gradskoj zoni uslovio je konstantno podizanje i zamenu objekata. Postojeća zdanja su nastajala od sredine XVIII veka pa sve do pred Drugi svetski rat. Pretežno su jednospratna, sa poslovnim prostorijama u prizemnom i stambenim u spratnom delu. Pri gradnji su u pojedinim slučajevima upotrebljavani i antički materijali. Reprezentativni za vreme u kom su nastajali, objekti svedoče o urbanističkom razvoju grada, ekonomskoj moći vlasnika, o građanskoj klasi, kulturi življenja i stanovanja. Glavne fasade su dekorativno obrađivane u duhu neobaroka, neorenesanse, eklektike, romantizma, secesije i moderne. Enterijeri su luksuzno opremani. Ovde su mogli da se sretnu intarzirani parketi, oslikane tavanice, brave od slonovače, kupatila sa tekućom vodom, dekorativne ograde od kovanog gvožđa, lift za podizanje hrane na sprat…
Trg su nastanjivali ugledni i bogati građani, među kojima su bili trgovci, industrijalci, zanatlije, preduzimači, kafedžije, kamenoresci, inženjeri, veleposednici, lekari, sudije... U reprezentativnoj jednospratnoj palati na istočnom nizu trga na broju 13, živeo je i Ćira pl. Milekić, prvi gradonačelnik Mitrovice. Kuća je podignuta krajem XIX veka u stilu neorenesanse i bila je izuzetno bogato i dekorativno opremljena.
English
Srpski