TITELSKI BREG - KALVARIJA - Titel

Mesto na kome se nalazio stari titelski grad, danas je u granicama Secijalnog rezervata. Nažalost, ovaj grad je u austrijsko-turskim ratovima 1699. godine, do temelja srušen. Kalvarija je jedan od najlepših vidikovaca na Titelskom bregu sa koga se gleda Titel kao na dlanu, ušće Begeja u Tisu, Carsku baru i ravni Banat, a prema Sremu Slankamenački Breg.

Naziv Kalvarija zadržao se među življem i označava brdo na kome je raspeće, kao Kalvarija - Golgota brdo na kome je, prema Bibliji, razapet Isus Hrist. Postoji mišljenje da se ovaj vidikovac treba nazivati Gradinom kao svedočanstvo viševekovnog postojanja utvrđenja nastalog uz Avgustinski manastir iz XI veka. Utvrđenje je formirano tokom XIII veka ali posle pada Beograda pod tursku vlast (1521) strateški značaj titelske tvrđave raste, preuzima glavnu ulogu u zaštiti južnih granica Ugarske od nadiranja turske vojske. Mnoga je osvajanja i razaranja pretrpelo ovo utvrđenje, sada ostade samo usamljeni kamen svedok sa koga se pravite najlepše fotografije ušća Begeja u Tisu.

Pomenuto utvrđenje nije bilo prvo ni jedino na ovom lokalitetu. Danas na tromeđi Srema, Banata i Bačke u samom srcu Vojvodine, nekada je to bio vidikovac iznad razlivenih rukavaca reka na trgovačkom putu od stare Mikene do severo-zapadnih oblasti današnje Evrope. Arheološki lokalitet Titelski plato-Kalvarija kategorisan je kao kulturno dobro od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju. Ovde su konstatovani kulturni slojevi u visini od 6 m, iz praistorijskog (neolit, eneolit, bronzano i gvozdeno doba), antičkog (sarmatsko naselje) i kasno srednjevekovnog perioda (ostaci utvrđenog samostana).

Iz burnih istorijskih razdoblja rođene su brojne legende o Atili - hunskom vojskovođi, o Svedok brdu i svedok kamenu, sakralnim objektima na vidikovcu i veličanstvenim imenima naše nauke i umetnosti. Za organizovane posete vidikovcu kontaktirati UZP “Titelski breg”.

 

Izvor: Ustanova za zaštitu prirode Titelski breg