ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE "GOMOLAVA" - HRTKOVCI

Gomolava je praistorijski arheološki lokalitet koji se nalazi kod Hrtkovaca, nedaleko od Rume, na levoj obali Save. Bila je naseljena tokom šest milenijuma i spada u red najpoznatijih lokaliteta u Evropi. Višeslojno arheološko nalazište je naselje na kome su zabeleženi horizonti stanovanja iz kasnovinčanskog, eneolitskog, ranog bronzanog i gvozdenog doba. Prva iskopavanja vršena su 1904, a od 1953. godine počinju sistematska istraživanja koja, sa prekidima, traju do danas. Prvo naselje obrazovano je tokom mlađeg neolita, a činile su ga velike kuće pravougaonih osnova, koje su građene od drveta i gline. Naselje je stradalo u požaru; na njegovim ostacima podizali su svoja staništa doseljenici sopotsko-leđelske kulture, a potom i zajednice badenske, kostolačke i vučedolske kulture. U bronzanom dobu nosioci vatinske i belegiške kulture obrazovali su naselja od trošnih, poluukopanih koliba. Tokom starijeg gvozdenog doba pleme, poreklom sa istoka, živi u skromnim kolibama. Dominantni horizonti su iz mlađeg gvozdenog doba. U njima su otkrivene kuće građene od pletera i lepa i veliki broj keramičkih peći i jama sa bogatim autohtonim materijalom i italskim importom. U podnožju Gomolave je velika rimska nekropola. Od XII do XV veka na Gomolavi se nalazila seoska nekropola sa grobljanskom crkvom.